Tắc tia sữa là gì?
Tắc tia sữa là một tình trạng phát sinh khi các ống dẫn sữa trong vùng vú bị bít lại, ngăn chặn sữa từ việc chảy ra ngoài. Đây thường xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau và có thể gây ra một loạt các triệu chứng và vấn đề sức khỏe cho người mẹ. Dưới đây là một số thông tin về tắc tia sữa, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị.
Nguyên nhân gây Tắc tia sữa
- Vừa Mới Sinh Con: Tắc tia sữa thường xảy ra sau khi mới sinh con. Bầu ngực chứa rất nhiều sữa nhưng không thể chảy ra ngoài cho bé bú được.
- Sữa Mẹ Dư Thừa: Một nguyên nhân phổ biến của tắc tia sữa là sữa mẹ còn thừa ở trong bầu ngực do bé không bú hết hoặc bạn không hút phần sữa thừa sau khi bé đã bú no, dẫn đến sữa còn đọng lại, gây tắc nghẽn.
- Áp Lực Áo Ngực: Mặc một chiếc áo ngực quá chật, áo bó hoặc đeo đai địu bé trước ngực đôi khi cũng có thể làm cho các tia sữa bị tắc.
- Ít Hút Sữa Ra Ngoài: Nếu ít hút sữa hoặc hút không hết sữa, bạn dễ gặp phải tình trạng tắc tia sữa.
- Bé Ngậm Bắt Vú Mẹ Không Đúng Cách: Khi bé ngậm vú mẹ không đúng cách, bé sẽ không thể bú đủ lượng sữa mẹ sản xuất ra. Do đó, sữa còn tồn đọng lại trong bầu ngực là nguyên nhân dẫn đến tắc tia sữa.
- Mẹ Không Cho Bú Thường Xuyên: Nếu không cho bé bú thường xuyên hoặc không hút sữa ra hết trong khoảng 5 giờ đến 1 ngày, có thể gây tình trạng tắc tia sữa.
- Stress: Sự căng thẳng sẽ làm chậm quá trình sản sinh hormone oxytocin có nhiệm vụ kích thích vú tiết sữa.
Tắc Tia Sữa: Nguy Hiểm Và Các Biến Chứng
Tắc tia sữa sau sinh là một tình trạng phổ biến, và mặc dù nó không gây nguy hiểm đến tính mạng của người mẹ, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng:
- Không Đủ Sữa Cho Bé Bú: Tắc tia sữa khiến sữa không chảy ra đủ để bé bú. Điều này có thể gây ra tình trạng bé đói và không đủ dinh dưỡng.
- Viêm Tuyến Vú: Tắc tia sữa có thể dẫn đến viêm nhiễm tuyến vú. Điều này làm cho vùng ngực sưng to, đau đớn, và có thể xuất hiện những điểm cứng. Viêm tuyến vú là một trạng thái khá đau đớn và không thoải mái.
- Áp Xe Vú: Tắc tia sữa kéo dài có thể dẫn đến áp xe vú. Đây là tình trạng mưng mủ ở trong tuyến vú, gây đau đớn cục bộ nghiêm trọng. Nếu không được xử lý kịp thời, áp xe vú có thể trở nên nghiêm trọng và yêu cầu can thiệp y tế.
- Lâu Dần Trở Thành Các Dải Xơ Hóa Hoặc U Xơ Tuyến Vú: Nếu không được điều trị, tắc tia sữa có thể dẫn đến sự hình thành của các dải xơ hóa hoặc u xơ tuyến vú
- Mất Sữa: Tắc tia sữa cản trở quá trình lấy sữa từ vú của người mẹ. Nếu không được điều trị hiệu quả, nó có thể dẫn đến mất sữa, và bé phải chuyển sang dùng sữa công thức hoặc tìm nguồn sữa khác.
- Căng Thẳng Và Trầm Cảm: Đau đớn và căng thẳng do tắc tia sữa có thể làm mẹ cảm thấy căng thẳng và mệt mỏi. Trạng thái tinh thần xấu cũng có thể gây trầm cảm sau sinh, ảnh hưởng đến tâm trạng và sức kháng của người mẹ.
Thời Điểm Tắc Tia Sữa Thường Xảy Ra
Tắc tia sữa sau sinh có thể xảy ra tại bất kỳ thời điểm nào trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. Thông thường, nó bắt đầu từ 2-3 ngày sau khi sinh và đạt đỉnh vào khoảng từ tuần thứ 6-8 sau sinh.
Lúc này, sản lượng sữa tăng cao, và có thể có sữa dư thừa trong vú vì bé chưa bú hết hoặc mẹ chưa biết cách vắt sữa. Vùng vú trở nên căng tròn, cứng và cảm giác nóng. Nếu không có can thiệp, sữa sẽ tụ lại tạo thành cục cứng, và tắc tia sữa sẽ xuất hiện. Mẹ có thể trải qua các triệu chứng như đau, nóng bừng, và sưng to. Nếu tình trạng này kéo dài, mẹ có thể gặp phải sốt và nhiễm trùng. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc quan sát và chăm sóc bản thân sau khi sinh để phát hiện và xử lý tắc tia sữa kịp thời.
Triệu chứng bệnh Tắc tia sữa
Các triệu chứng của tắc tia sữa có thể bao gồm:
- Sữa Không Tiết Ra Hoặc Tiết Ra Rất Ít: Ngay cả khi mẹ chủ động vắt sữa, sữa vẫn không chảy ra một cách tự nhiên từ vùng vú bị tắc.
- Ngực Căng Cứng và To Hơn: Bầu ngực trở nên căng cứng hơn và to hơn so với bình thường. Mức độ căng cứng càng lúc càng tăng dần và gây cảm giác đau đớn.
- Tắc Tia Sữa Thành Cục Cứng: Khi sờ vào bầu vú, mẹ có thể cảm nhận được một hoặc nhiều điểm cứng.
- Ngực Sưng Đỏ: Vùng da xung quanh vùng vú bị tắc tia sữa có thể trở nên đỏ và nóng hơn so với vùng vú khác.
- Cảm Giác Đau Đớn: Tắc tia sữa thường đi kèm với cảm giác đau đớn, nhức mỏi ở vùng vú bị tắc.
- Sốt: Đôi khi tắc tia sữa có thể gây sốt.
Các Biện Pháp Phòng Ngừa Tắc Tia Sữa
Có một số cách bạn có thể thực hiện để ngăn ngừa tắc tia sữa:
- Cho Trẻ Bú Sớm Sau Khi Sinh: Hãy khuyến khích việc cho trẻ bú sữa mẹ càng sớm càng tốt ngay sau khi sinh. Điều này giúp khởi đầu tốt cho quá trình lấy sữa và kích thích sự sản xuất sữa.
- Cho Bú Đều Cả Hai Bên: Khi cho con bú, hãy đảm bảo bé bú cả hai bên ngực. Bú hết sữa ở một vú trước khi chuyển sang vú kia. Điều này giúp đảm bảo cả hai vùng vú được kích thích và sử dụng đều đặn.
- Hút Sữa Dư Ra: Trong trường hợp mẹ có nhiều sữa nhưng bé không hút hết, sau khi bé đã bú đầy, hãy hút sữa dư ra để tránh sữa đọng lại và gây tắc tia sữa.
- Chăm Sóc Sữa Non: Sữa non thường rất đặc và dễ gây tắc tia. Để tránh điều này, bạn có thể dùng tay nhẹ nhàng day ép bầu vú trước và sau khi cho bé bú để tránh sữa đông kết.
- Giữ Vệ Sinh Núm Vú: Luôn giữ vùng núm vú sạch sẽ. Sau khi cho bé bú, hãy lau rửa núm vú bằng nước đã đun sôi còn ấm để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
- Vệ Sinh Răng Miệng: Duy trì vệ sinh răng miệng tốt trong suốt thời gian cho bé bú. Việc này giúp tránh tình trạng nhiễm khuẩn vùng vú, góp phần ngăn chặn tắc tia sữa.
- Sử Dụng Áo Ngực Rộng Rãi: Đảm bảo bạn chọn áo ngực hoặc quần áo rộng rãi và thoải mái. Áo ngực quá chật có thể gây áp lực lên vùng vú và dẫn đến tắc tia sữa.
- Uống Đủ Nước: Duy trì lượng nước đủ cho cơ thể, bởi sự cung cấp nước đủ quan trọng cho quá trình sản xuất sữa.
- Nghỉ Ngơi Đầy Đủ: Hãy cố gắng có đủ giấc ngủ và thư giãn. Nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể bạn duy trì tốt quá trình sản xuất sữa.
- Giữ Tinh Thần Lạc Quan: Dù bạn gặp khó khăn trong việc cho bé bú hoặc có tắc tia sữa, hãy cố gắng duy trì tinh thần lạc quan. Tinh thần vui vẻ và lạc quan có thể giúp giảm căng thẳng và khắc phục tình trạng này một cách tích cực.
Cách Điều Trị Tắc Tia Sữa:
Khi bạn gặp tắc tia sữa, có một số biện pháp bạn có thể thử:
Chườm Ấm: Chườm ấm bầu vú có thể giúp sữa tan ra nhanh hơn. Hãy đảm bảo nước ấm và khăn không quá nóng để tránh gây bỏng.
- Một số cách chườm ấm:
- Cho nước nóng vào 1 bình, quấn xung quanh bằng 1 cái khăn lông mỏng vừa phải, áp vào mặt trong cánh tay thấy nóng vừa, tránh bỏng, bắt đầu lăn lên nơi bị tắc tia.
- Dùng khăn nhúng nước ấm đắp lên
- Tắm bồn bằng nước ấm: ngâm mình và toàn bộ ngực vào trong bồn nước ấm, vừa ngâm vừa massage ngực bị tắc.
Massage: Massage nhẹ nhàng vùng vú bị tắc tia sữa có thể giúp sữa chảy ra. Hãy massage từ vùng bị tắc hướng về phía núm vú.
- Dùng 2 lòng bàn tay xoa bóp nhẹ nhàng 2 bầu ngực (khoảng 30 giây). Dùng 5 ngón tay chụm lại vê quầng vú .
- Thời điểm massage:
- Trước khi cho bú/hút
- Trong khi cho bú/hút
- Sau khi cho bú/hút
Cho Bé Bú: Cho bé bú thường xuyên và ở nhiều tư thế khác nhau. Bé bú có thể giúp thông tia sữa bị tắc.
- Bú bên vú tắc trước
- Bú thường xuyên: mỗi 2 giờ
- Bú bên đau trước
Vắt Sữa Bằng Tay: Nếu bạn không cho bé bú trực tiếp, hãy vắt sữa bằng tay hoặc sử dụng máy hút sữa để loại bỏ sữa thừa và thông tia sữa.
Nghỉ Ngơi: Nghỉ ngơi đầy đủ và giảm căng thẳng có thể giúp cải thiện tình trạng tắc tia sữa.
Uống Nhiều Nước: Duy trì sự cung cấp nước đủ cho cơ thể là quan trọng để sản xuất sữa.
Thuốc Giảm Đau: Bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.
Hỗ Trợ Điều Trị: Nếu tình trạng tắc tia sữa trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ và điều trị thêm.
Tắc tia sữa có thể gây ra nhiều khó khăn cho người mẹ và bé. Để giảm nguy cơ gặp tắc tia sữa, hãy đảm bảo bạn và bé bú đúng cách và duy trì sự chăm sóc sức khỏe tử tế cho bầu ngực của mình. Nếu bạn gặp tắc tia sữa, hãy thử các biện pháp trên và không ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng. Chăm sóc cho sức khỏe của mẹ và bé luôn là ưu tiên hàng đầu.
Nếu các mẹ phát hiện mình có triệu trứng về tắc tia sữa, hãy sử dụng Dịch vụ thông tắc tia sữa – Happy Mum Care để được chuyên gia thông tắc sữa xử lý cho mẹ nhé.
Một vài hình ảnh Happy Mum Care thông tắc sữa và xử lý áp xe cho khách hàng:
Rất nhiều hình ảnh, nhưng Admin cảm thấy hơi sợ nên không upload nhiều đâu nhé 🙁
